„Lot nad kukułczym gniazdem” to kultowy film amerykański z 1975 roku. Został wyreżyserowany przez Milosa Formana, a oparty na książce Kena Keseya pod tym samym tytułem wydanej w 1962 roku. Książka była bestsellerem, Forman wspominał, że była doskonałym materiałem filmowym.
Powieść rozgrywa się w szpitalu na oddziale psychiatrycznym. Kesey napisał książkę na podstawie własnych doświadczeń. Historię opowiada Wódz, Indianin, będący pacjentem, udający głuchoniemego. Obserwuje on nowego pacjenta McMurphy’ego. Nowy pacjent toczy wojnę z despotyczną siostrą Mildred Ratched, panującą na oddziale za pomocą leków i elektrowstrząsów. Charyzmatyczny McMurphy otacza opieką Billy Bibbita, młodego człowieka, jąkały cierpiącego z powodu kompleksów na tle seksualnym. Namawia pacjentów do ucieczki, na co chętnie przystają. Ten incydent w połączeniu z libacją urządzoną na oddziale prowadzi do zaostrzenia konfliktu z Ratched. Wściekła siostra oddziałowa z premedytacją wzbudza w Billym poczucie winy, doprowadzając go do samobójstwa. McMurphy obarcza ją odpowiedzialnością za śmierć kolegi, ale jego ataki są skazane na niepowodzenie, gdyż siostra Ratched jest absolutną panią sytuacji i to ona rozdaje karty na oddziale. Karą dla buńczucznego pacjenta jest poddanie go lobotomii mózgu, która doprowadza go do stanu wegetacji. W odruchu litości Wódz dusi go poduszką i ucieka ze szpitala, by żyć życiem takim, do jakiego zainspirował go McMurphy.
Książka ukazuje odwieczny konflikt pomiędzy jednostką i instytucją. Ludzie dążą do tego, by świat uczynić bardziej sprawiedliwym. Niestety świat jest coraz mniej racjonalny. Tworzy się instytucje, w imię lepszego świata, a efekt jest często odwrotny. Instytucje z tworów stają się potworami, osaczają człowieka, zaczynają przejmować nad nim kontrolę, dyrygować nim.
Film zdobył Oscary w pięciu najważniejszych kategoriach: najlepszego filmu, najlepszego aktora pierwszoplanowego (Jack Nicholson), najlepszej aktorki pierwszoplanowej (Louise Fletcher), za reżyserię dla Milosa Formana, najlepszego adaptowanego scenariusza. Obraz był nominowany jeszcze w czterech innych kategoriach. Poza „Lotem nad kukułczym gniazdem” tylko trzem innym filmom udało się zdobyć Oscary w wszystkich najważniejszych kategoriach. Były to Ich noce, Sprawa Kramerów i Milczenie owiec. Film otrzymał także inne nagrody, w tym Złoty Glob dla najlepszego filmu dramatycznego. W najbardziej prestiżowym filmowym rankingu IMDB dzieło Formana zajmuje osiemnaste miejsce w klasyfikacji filmów wszechczasów z notą 8.6.
W połowie września miał premierę nowy serial Netflixa zatytułowany „Ratched”. Demoniczną pielęgniarkę gra Sarah Paulson. „Ratched” jest skąpanym w opałach absurdu prequelem (utwór literacki lub filmowy opowiadający wydarzenia wcześniejsze niż opisane w pierwowzorze) „Lotu nad kukułczym gniazdem”. Właściwie serial jest samodzielną historią. Główną bohaterką jest siostra Mildred Ratched, grana w pierwowzorze przez Louise Fletcher. Motywem przewodnim jest uwięzienie w zakładzie psychiatrycznym słynnego zabójcy księży w 1947 roku. Tytułowa bohaterka to pewna siebie i metodyczna pielęgniarka, która w trakcie wojny pomagała rodakom na froncie w dyskusyjny sposób. Pojawia się znikąd u progu szpitalu Richarda Hanovera. Melduje się też w okolicznym obskurnym motelu i podstępem dołącza do zespołu, gdzie zaczyna toczyć zimną wojnę z przełożoną pielęgniarek. Rozstawia wszystkich po kątach niczym figury na szachownicy, nie jest jednak niezwyciężona. Serial do końca trzyma w napięciu, nawet drugoplanowe postaci nie są sztampowe, Sarah Paulson gra pierwsze skrzypce, ale nie jest to na szczęście teatr jednego aktora.